Değişen havalar dengeyi bozdu: Dev gibi oldular, büyümesi durmuyor

İklim değişikliği ve ormansızlaşma nedeniyle geleceği tehdit altında görülen Amazon yağmur ormanları hakkında çarpıcı bir araştırma yayımlandı. Nature Plants dergisinde paylaşılan çalışmaya göre, atmosferdeki karbondioksit (CO₂) artışı Amazon’da beklenmedik bir etki yarattı: Ağaçlar giderek büyüyor.

BÜYÜMELERİ DURMUYOR

Tropikal ormanlar üzerine çalışan yaklaşık 100 bilim insanının katkısıyla yürütülen araştırmada, Amazon havzasındaki 188 farklı bölgede 30 yılı aşkın süredir ağaç gelişimi izlendi. Bulgular, bölgedeki ağaçların her on yılda ortalama %3,2 oranında genişlediğini ortaya koydu. Bilim insanları bu süreci, artan CO₂ seviyelerinin yarattığı “gübre etkisi” ile açıklıyor.

Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Adriane Esquivel-Muelbert, atmosferdeki CO₂ oranının son otuz yılda %20 arttığını belirterek, “Bu artış ağaçların daha geniş çap kazanmalarına ve biyokütlelerini artırmalarına yol açtı” dedi.

HAKİMİYET KURDULAR

Araştırmaya göre, büyüyen ağaçların sayısı artarken küçük ağaçların sayısı azalıyor. Büyük ağaçlar, ışık ve su rekabetinde avantaj sağlıyor, orman kaynaklarını daha fazla kontrol ediyor. Bu durum Amazon’un karbon depolama kapasitesini de güçlendiriyor. Çünkü daha büyük ağaç, daha fazla karbon demek.

Ancak uzmanlar, bu olumlu etkinin yalnızca dokunulmamış ormanlarda gözlemlendiğini vurguluyor. Ormansızlaştırılmış bölgelerde bu büyüme etkisi ortadan kalkıyor. Dr. Rebecca Banbury Morgan, “Kestiklerimizin yerine yeni fidanlar dikerek, doğal ormanın sağladığı karbon ve biyoçeşitlilik faydalarını elde edemeyiz” sözleriyle önemli bir uyarıda bulundu.

Amazon’un geleceği, kasım ayında Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenecek COP30 İklim Zirvesinin de gündem maddelerinden biri olacak. Araştırmacılar, Amazon’un insan kaynaklı iklim değişikliğine karşı küresel mücadelede kritik bir rol oynadığını bir kez daha vurguluyor.

Dr. Esquivel-Muelbert, “Bu sonuçlar, tropikal yağmur ormanlarının iklim değişikliğini azaltma çabalarımızda ne kadar önemli olduğunu gösteriyor” diyerek, uluslararası topluma güçlü bir mesaj gönderdi.