Kaya parçasından 115 milyon yıllık tarih çıktı: Bilim dünyası şaşkın

Yeni keşfedilen tür, “Zavacephalae rinpoche” olarak adlandırıldı. İsmi, Tibetçe "kök" anlamına gelen “zava” ve Latince “baş” anlamındaki “cephal” kelimelerinin birleşimiyle oluşturulurken, “rinpoche” ise Tibetçe’de “kıymetli olan” anlamına geliyor. Bu isim, kafatasının kayalıklardan adeta cilalanmış bir taş gibi dışarı çıkmış olmasıyla ilişkilendirildi.

108 ila 115 milyon yıl öncesine uzanan kalıntılar, kubbe-kafalı dinozorların (pachycephalosaurus) bilinen tarihini 15 milyon yıl geriye çekiyor. Böylece, bu tuhaf baş yapısının nasıl ve ne zaman geliştiğine dair yeni ipuçları sunulmuş oldu.

Genellikle Geç Kretase döneminde (86-66 milyon yıl önce) yaşamış olan pachycephalosaurus türleri, kalın kafataslarıyla biliniyor. Bazı bilim insanlarına göre bu yapılar eş bulmada ya da rakipleri alt etmede avantaj sağlıyordu. Ancak bugüne dek bu baş yapılarının nasıl geliştiği tam olarak çözülememişti.

Yeni keşif sayesinde bilim insanları bu sır perdesini aralayabilir. Çünkü bu fosil, yalnızca kafatasını değil, aynı zamanda kuyruk, kol ve bacak kemikleriyle birlikte yaklaşık yüzde 54’lük bir iskeleti kapsıyor. Ayrıca mide taşları da dinozorun sindirim sistemine dair bilgi sunuyor.

Yaklaşık 1 metre uzunluğundaki ve 5,85 kilogram ağırlığındaki bu genç dinozor, ölmüş olduğunda hâlâ gelişme aşamasındaydı. Ancak buna rağmen kubbesi tamamen oluşmuş durumdaydı. Bu da, cinsel olgunluğa iskelet gelişimini tamamlamadan ulaşmış olabileceğine işaret ediyor.

North Carolina State Üniversitesi’nden paleontolog Lindsay Zanno, "Z. rinpoche muhteşem bir keşif. İlk kez büyüme evresiyle kubbe gelişimini eşleştirme şansı bulduk." diyerek, keşfin önemine dikkat çekti.