40 yıllık tartışmayı bitiren fosil

Tartışmanın kökeni, 1942 yılında Montana’daki Hell Creek Formasyonu’nda keşfedilen 67 milyon yıllık küçük bir tyrannosaur kafatasına dayanıyor. Bu kafatası, 1988 yılında Nanotyrannus lancensis olarak adlandırıldı. Ancak o zamandan beri birçok bilim insanı, bu fosilin aslında genç bir T. rex’e ait olduğunu savunuyordu. Türün yalnızca bir kafatası üzerinden tanımlanması ve iskeletin geri kalanının bilinmemesi, bu görüş ayrılığını körüklemişti.

Yıllar içinde “Jane” isimli bir başka küçük tyrannosaur iskeleti de Hell Creek Formasyonu’nda keşfedildi. Ölüm anında yaklaşık 11 yaşında olan Jane, hâlâ büyümekteydi ve orijinal kafatasıyla birçok farklılık gösteriyordu. Bu farklılıklar, tartışmayı daha da karmaşıklaştırdı.

Ancak şimdi, bilim insanları 'Dövüşen Dinozorlar' olarak bilinen, 67 milyon yıllık ve oldukça eksiksiz bir tyrannosaur iskeletini inceledi. Bu fosil, T. rex’e değil, N. lancensis’e ait özellikler taşıyor. Aynı zamanda bu fosil, muhtemelen ölüm anında bir Triceratops ile mücadele halindeydi.

Araştırmacılar Lindsay Zanno (Kuzey Karolina Eyalet Üniversitesi ve Kuzey Karolina Doğa Bilimleri Müzesi) ve James Napoli (Stony Brook Üniversitesi), bu yeni iskeletin kemik büyüme halkaları, omurga füzyon verileri ve gelişimsel anatomisini analiz etti. Sonuçlar, bu dinozorun ölüm anında yaklaşık 20 yaşında ve neredeyse tamamen gelişmiş olduğunu ortaya koydu. Yani bir genç T. rex değil, küçük boyutuna rağmen olgun bir bireydi.

Nanotyrannus’un yaklaşık 700 kilogram ağırlığında olduğu belirlendi. Bu, yetişkin bir T. rex’in 6 bin 700 ila 8 bin 200 kg arasında değişen kütlesine kıyasla oldukça hafif. Ayrıca Nanotyrannus’un daha uzun ön ayakları, daha fazla dişi, daha az kuyruk omuru ve farklı kafatası sinir düzeni gibi ayırt edici özellikleri vardı.

Zanno’nun açıklamasına göre, T. rex hantal bir vücuda, dev bir kafatasına ve muazzam bir ısırma gücüne sahipti. Öte yandan Nanotyrannus daha ince yapılı, hızlı ve çevikti. Gelişmiş pençeleri ve elleriyle avını yakalayacak şekilde evrimleşmişti. Bu iki tyrannosaur türü, aynı zaman diliminde yaşamış olmalarına rağmen oldukça farklı ekolojik roller üstlenmişti.