Evrenin en eski kara deliği gözlemlendi

Ancak bu gök cismini diğerlerinden ayıran en dikkat çekici detay, devasa kütlesi. Güneş’in 50 milyon katı kütleye sahip olan bu kara delik, evrenin bu kadar erken döneminde böyle bir büyüklüğe ulaşmasıyla bilim dünyasında kafa karışıklığına neden oldu.

BİLİM İNSANLARI PRİMORDİYAL KARA DELİK ŞÜPHESİNDE

Standart modele göre kara delikler, dev yıldızların yaşamlarının sonunda çökerek oluşturdukları yapılardır. Ancak araştırmacılar, bu kadar büyük bir kara deliğin bu kadar erken oluşmasının, mevcut teoriyle açıklanamayacağını söylüyor. Bu nedenle, kara deliğin bir “primordial” yani ilksel kara delik olabileceği düşünülüyor.

Primordial kara delikler, evrenin ilk saniyelerinde, yıldızlardan bile önce oluşmuş yapılardır. Bu fikir, ünlü fizikçi Stephen Hawking tarafından da desteklenmişti. Eğer JWST tarafından gözlemlenen QSO1 adlı bu kara delik gerçekten böyle bir yapıya sahipse, evrenin oluşumu hakkında bildiklerimiz kökten değişebilir.

YILDIZ YOK, AĞIRLIK VAR: PARADOKS

Cambridge Üniversitesi’nden Profesör Roberto Maiolino’ya göre, QSO1 çevresinde yıldız oluşumuna dair neredeyse hiçbir iz yok. Kara deliği çevreleyen gaz ve toz bulutunun kütlesi, kara deliğin ancak yarısı kadar. Bu da kara deliğin büyük bir galaksiden değil, neredeyse boşluktan gelmiş olabileceğini düşündürüyor.

JWST’nin “Little Red Dots” (Küçük Kırmızı Noktalar) olarak bilinen evrenin sınır bölgelerindeki nesneleri incelemesi sırasında keşfedilen QSO1, olağanüstü parlak ve yoğun yapısıyla dikkat çekti. Bilim insanları bu ışığın spektrumunu inceleyerek kara deliğin kütlesini ve çevresindeki maddenin doğasını ölçtü.

KARA DELİĞİN "ÇIPLAK" OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI

Analizler, QSO1 çevresinde sadece hidrojen ve helyum bulunduğunu, yani ağır elementlerin neredeyse hiç yer almadığını gösterdi. Bu da kara deliğin çevresinde yıldız oluşumu olmadığını, dolayısıyla tipik bir galaksiden farklı olduğunu ortaya koydu. Bu durum, QSO1’in neredeyse “çıplak” bir kara delik olduğunu doğruluyor.

Profesör Maiolino’ya göre bu kara delik, galaksilerin kara delikler etrafında değil, kara deliklerin galaksiler etrafında oluşmuş olabileceği olasılığını gündeme getiriyor. Bu düşünce, mevcut evren modeli için tam anlamıyla bir paradigma değişimi anlamına geliyor.

ARAŞTIRMALAR DEVAM EDİYOR

Henüz ön değerlendirme aşamasındaki çalışmanın sonuçları bilim camiasında büyük yankı uyandırsa da, araştırmacılar dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Çalışmanın başyazarı Dr. Ignas Juodžbalis, bu gözlemin tek başına nihai bir sonuca götürmeyeceğini ve 2025’te JWST ile benzer başka bir kara delik üzerinde yapılan yeni gözlemlerin açıklanacağını belirtti.