Japonların aracı ayda parçalandı: 100 saniye kala...

Araç, Avrupa’nın ilk Ay gezgini Tenacious ve yüzeye yerleştirilmesi planlanan "Moonhouse" adlı bir sanat eserini de taşıyordu. Ancak yaşanan sert iniş, hem aracı hem de tüm kargo yükünü kaybetmeye neden oldu.

NASA’nın Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) uydusu, 11 Haziran’da bölgenin ilk görüntülerini kaydetti. Kaza öncesi ve sonrası çekilen karelerin karşılaştırılması sonucu, yüzeyde koyu renkli bir lekenin oluştuğu gözlemlendi. Bu izin, çarpmanın etkisiyle yerinden oynayan Ay toprağı ve taş tozundan oluştuğu tahmin ediliyor.

ISRO’nun Chandrayaan-2 uydusu ise 16 Haziran’da bölgeyi çok daha yüksek ayrıntıyla görüntüledi. Uzay meraklısı Shanmuga Subramanian, paylaştığı fotoğraflarda enkaza ait en az 12 farklı parça tespit ettiğini açıkladı. Parçaların ne kadar uzağa saçıldığı ise henüz net değil.

İlk veriler, iniş sırasında aracın lazerli uzaklık ölçerin (rangefinder) geç tepki verdiğini ortaya koydu. Bu nedenle Resilience yeterli şekilde yavaşlayamadı ve hedeflenen iniş hızına ulaşamadan yüzeye çarptı. ispace yetkilileri, 24 Haziran'daki basın toplantısında bu teknik arızayı doğruladı.

Bu, ispace’in başarısızlıkla sonuçlanan ikinci Ay iniş denemesi oldu. Önceki Hakuto-R görevi de Nisan 2023’te iletişim kesilmesiyle sonuçlanmıştı. Öte yandan, Japonya’nın devlet ajansı JAXA’ya ait SLIM aracı Ocak 2024’te başarıyla iniş yapmış, hatta ters inmesine rağmen aylarca çalışmayı sürdürmüştü.

Son yıllarda Ay’a yönelik görevlerde gözle görülür bir artış yaşanıyor. 2024’te ABD’li şirketler Firefly Aerospace ve Intuitive Machines iniş girişimlerinde bulundu. Hindistan’ın Chandrayaan-3 görevi, Ağustos 2023’te başarıyla sonuçlandı ve uzun yıllar sonra ilk Ay depremi (moonquake) tespit edildi. Çin’in Chang’e 6 aracı ise Haziran 2024’te Ay’ın uzak tarafına iniş yaparak örnekleri Dünya’ya getirdi.