Karbon ayak izi küçük bir ülke kadar

Verilere göre, yalnızca veri merkezlerinde çalışan yapay zeka sistemleri 32,6 milyon ile 79,7 milyon ton arasında karbon salımı yapabilir. Bu miktar, New York’un 2023’teki toplam 52,2 milyon tonluk CO₂ salımına oldukça yakın. En düşük tahmin ise, 2023’te yaklaşık 31,5 milyon ton CO₂ salımı yapan Norveç’e denk düşüyor.

Euronews'te yer alan habere göre; veri merkezleri; bulut bilişim, video akışı ve yapay zekâ gibi çevrim içi hizmetleri sağlayan sunucuların barındırıldığı büyük tesislerdir. Bu sunucuların güvenli çalışması için büyük miktarda enerji harcanmakta ve çoğu zaman su bazlı soğutma sistemleri kullanılmaktadır.

Çalışma, yapay zeka sistemlerinin 2025 yılında 312,5 ile 764,6 milyar litre arasında su tüketebileceğini öngörüyor. Bu tüketim, hem doğrudan soğutma amacıyla hem de yapay zekânın çalıştığı elektriğin üretimi sırasında dolaylı olarak gerçekleşiyor. Araştırmaya göre dolaylı su tüketimi, doğrudan kullanımdan dört kat daha fazla olabilir. Ancak teknoloji şirketlerinin bu verileri neredeyse hiç açıklamadığı vurgulanıyor.

Avrupa’nın bu alanda kısmi bir avantajı var. Dünya veri merkezlerinin yüzde 15’ine ev sahipliği yapan Avrupa, yüzde 45’lik paya sahip ABD’den sonra ikinci sırada yer alıyor. Ancak Avrupa, daha düşük karbon yoğunluğuna sahip elektrik üretimiyle çevresel etkileri azaltıyor. Avrupa’daki şebekelerin karbon yoğunluğu kilovat saat başına 174 gram CO₂ iken, küresel ortalama 445 gram, ABD ortalaması ise 321 gram seviyelerinde.

Araştırmada dokuz büyük teknoloji şirketinin sürdürülebilirlik raporları incelendi. Ancak hiçbir şirketin yapay zekaya özgü çevresel verileri paylaşmadığı görüldü. Amazon, Apple, Google, Meta gibi firmalar, artan enerji tüketimini yapay zekâya bağlasa da, AI ile diğer dijital hizmetleri ayıran net veriler açıklanmıyor.

Araştırmanın yazarı de Vries-Gao, “Bu rakamlar önemli ölçüde belirsizlik taşıyor çünkü şirketler AI ile ilgili faaliyetleri diğerlerinden ayırmıyor. Veri merkezlerinin daha şeffaf olması şart” diyerek, şirketlerin bireysel tesislerdeki yapay zeka operasyonlarına dair karbon ve su kullanımı verilerini açıklaması gerektiğini belirtiyor.